FOTEL JAKO RZEŹBA

RM58, czyli klasyka polskiego designu

Bierzemy na warsztat czołówkę polskiego designu, zatem dzisiaj rzecz o najnowocześniejszym siedzisku PRL. Mowa o fotelu RM58 projektu Romana Modzelewskiego, prawdopodobnie najlepiej starzejącym się meblu polskiego designu. Projekt, który jeszcze do niedawna mogliśmy oglądać tylko w muzeach, dzisiaj możemy zabrać do domu.

Zacznijmy od źródła. Roman Modzelewski, choć zawodowo nie zajmował się projektowaniem mebli, niezaprzeczalnie jest jednym z ważniejszych projektantów polskiego designu. Choć z wykształcenia Modzelewski był malarzem i pedagogiem na łódzkiej Akademii Sztuki Pięknych, zaprojektował jedne z najbardziej rozpoznawalnych i innowacyjnych siedzisk zyskując miano polskiego Charlsa Eames’a. Uczył studentów, ale i sam nie przestawał poszukiwać. Ulegał artystycznym wpływom i szukał nowych rozwiązań, które mógłby wykorzystać w projektowaniu. Dzięki fascynacji tworzywami sztucznymi rozpoczął próby i eksperymenty projektowe, które zwieńczyło zaprojektowanie fotela RM58. Ich początek możemy określić na rok 1956 i pracę ze skleją i metalem, czego wynikiem jest fotel RM56. W 1957 Modzelewski zaprojektował swoje pierwsze siedzisko tapicerowane. Już na tym etapie był nagradzanym projektantem, jednak jego największy projekt miał dopiero nadejść.

W 1958 roku Roman Modzelewski eksperymentuje z laminatem poliestrowo szklanym inaczej epoksydowym. Był to materiał całkowicie nowy, nieznany i jednocześnie trudno dostępny. Wykorzystanie go w projektowaniu mebli było absolutną innowacją. Dla Modzelewskiego zaś wykorzystaniem czegoś zupełnie nieznanego do stworzenia „czegoś” pięknego. Tak oto powstaje fotel RM58.
To moment, w którym w Polsce najczęściej wykorzystywano w projektowaniu giętą sklejkę na konstrukcji z litego drewna. Modzelewski jako jedyny projektant zaprojektował mebel z włókna poliestrowo szklanego w tak organicznej formie. To rzecz, która stanowi o wyjątkowości tego mebla na skalę światową. Przyglądając się fotelowi RM58 w pierwszej kolejności zauważamy kontrast organicznej, obłej formy spoczywającej na 4 prostych metalowych nogach. W takiej formie RM58 jest niemalże rzeźbą we wnętrzu, nie tylko dobrze wyprofilowanym, funkcjonalnym siedziskiem.

Eteryczny wizerunek fotela RM58 trafił także bezpośrednio do Le Corbusiera, który był pod tak silnym wrażeniem projektu, że zaproponował Modzelewskiemu wdrożenie fotela do produkcji we Francji. Nie były to jednak dobre czasy dla nowoczesności i polskie władze powstrzymały projekt. W 1961 roku Modzelewski opatentował swój projekt.
I tak fotel RM58 zniknął z pola widzenia na blisko 50 lat, pozostając dostępnym tylko w pojedynczych sztukach.

W 2008 roku miała miejsce wystawa „Cold War Modern. Design 1940-70” w Muzeum Wiktorii i Alberta, gdzie zaprezentowano fotel RM58. Muzeum po zakończonej wystawie zdecydowało się na zakup fotela do stałej kolekcji. Zbieg zdarzeń pozwolił zaprezentować projekt Romana Modzelewskiego szerszej publiczności i tym samym zyskać zasłużoną światową sławę.
Dzisiaj projekty Romana Modzelewskiego trafiły pod skrzydła marki Vzór, która wdrożyła je do produkcji. Zachowując szacunek do oryginalnego projektu Vzór przetworzył fotel używając nowocześniejszych materiałów i powiększając nieco kubełek.
RM58 pozostaje niesamowitym projektem nieznającym upływu czasu.

W 2019 roku Poczta Polska wyemitowała serię znaczków ilustrowanych ikonami polskiego dizajnu, między innymi uwzględniając w tym fotel RM58.