Płucka, pająk i meble dla dzieci

Nie od dziś wiadomo, że sztuka nie zna granic. Nie można jej zamknąć w określonych ramach.

Mówi się także, że wielka sztuka jest zasługą talentu a wielki design jest zasługą umiejętności. Jeśli zatem do odrobiny zdolności dodamy trochę chęci i determinacji otrzymamy ponadczasowy design o niezwykłej  wartości. – a właśnie takim mianem można określić twórczość Marii Chomentowskiej – czołowej projektantki polskiego funkcjonalizmu.

 

Maria Chomentowska

Maria Chomentowska

„Bystra, błyskotliwa, z dużym dystansem do siebie i otaczającej rzeczywistości” – tak o niezwykłej projektantce wypowiadały się osoby,  z którymi była najbliżej.

Urodzona 14 czerwca 1924 roku w Warszawie, przyszła projektantka uczyła się w Żeńskiej Szkole Architektury im. Stanisława Noakowskiego w Warszawie. Po wojnie, studiując na Akademii Sztuk Pięknych w swoim rodzinnym mieście prężnie działała w Biurze Odbudowy Stolicy. Projektantka, podobnie jak Teresa Kruszewska, była uczennicą Jana Kurzątkowskiego na warszawskiej ASP, polskiego projektanta, współzałożyciela Spółdzielni Artystów ŁAD. Przez długi okres związana była również z Instytutem Wzornictwa Przemysłowego, w którym opracowywała projekty mebli szkolnych, dziecięcych oraz domowych. Te długoletnie działania sprawiły, że stała się mistrzynią ergonomii.

W swojej karierze zajmowała się różnorodnymi projektami, jednakże wszystkie skupione były wokół człowieka i jego codziennego życia. Była także autorką projektu wnętrza tramwaju 104/105N oraz aparatu telefonicznego. Zaprojektowała m.in. wnętrza Katedry Metafizyki na Wydziale Filozofii oraz aulę w gmachu głównym KUL.  Sama o sobie mówiła: „moim zadaniem, jako projektanta form przemysłowych jest przewidywanie szeregu indywidualnych rozwiązań wnętrza z typowych elementów. Kieruję się głównie własnym doświadczeniem: proponuję takie urządzenia, z których sama bym chętnie korzystała”.

Meble stworzone dla KUL

Meble stworzone dla KUL

Meble stworzone dla KUL

Meble stworzone dla KUL

Fotel autorstwa Marii Chomentowskiej

Fotel autorstwa Marii Chomentowskiej

Fotel autorstwa Marii Chomentowskiej

Fotel autorstwa Marii Chomentowskiej

Płucka

Projektantka ceniła sobie zarówno formę jak i funkcjonalność mebli. W 1956 roku zaprojektowała nowatorskie pod względem technologicznym krzesło o interesującej nazwie –„Płucka”. Charakterystyczny kształt oparcia z giętej sklejki, przypominał „ludzkie płuca wsparte na czterech nogach”. Krzesło jednak nie weszło do masowej produkcji.  Powstała jedynie seria kilkudziesięciu sztuk.

Krzesło “Płucka” pojawiło się również na wystawach krajowych, m.in. na Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz w 1957 roku oraz na kiermaszach aranżacji wnętrz, które organizował IWP. Dziś zachowało się około 10-15 sztuk, które posiada Instytut Wzornictwa Przemysłowego i prywatni kolekcjonerzy. Unikat z czarnym wybarwieniem znajduje się też w Muzeum Narodowym w Warszawie. Natomiast jeden egzemplarz, który posiadała rodzina Marii Chomentowskiej jest dziś w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Płucka

krzesło

Płucka

krzesło

Pająk typ 288

Kolejną ikoną polskiej projektantki okazał się projekt krzesła zwanego „Pająk”

Model  z 1956 roku, produkowany przez Fabrykę Mebli Giętych w Radomsku stał się  najbardziej rozpoznawalny głównie dzięki swej niepowtarzalnej formie, która została uzyskana dzięki gięciu sklejki. Oryginalna linia  wynikała z inspiracji kształtami organicznymi.  Dziś krzesło to uchodzi za prawdziwą ikonę polskiego designu

Krzesło Pająk

Krzesło projektu M. Chomentowskiej

Krzesło Pająk

Krzesło projektu M. Chomentowskiej

Krzesło typ 200-102

Zaprojektowane 1959 roku krzesło, stało się ikoną dzięki niezwykłej przejrzystości formy. Proste kształty, wykonane z masywu bukowego, połączone w niezwykłą kombinację to surowa forma pełna estetyki. Zwężające się ku dołowi nogi nadały formie niezwykłej lekkości.

Krzesło

Projektantka niejednokrotnie odpowiedzialna była również za wyposażanie szkół i  przedszkoli. Rozumiała potrzeby użytkowników,  opierała się na wynikach badań psychologicznych dzieci i młodzieży. Dzięki temu powstawały niezwykle funkcjonalne  kolekcje mebli modułowych „rosnących” razem z dzieckiem oraz mebli zmieniających się w zabawki.

Mebel szkolny dla młodszych dzieci

Zestaw przedszkolny

Mebel szkolny dla młodszych dzieci

Zestaw przedszkolny

„Łóżeczko rozwojowe”

Przystosowane było do używania przez dzieci w wieku od 1 do 14 lat. Półki, służące z początku za schowek oraz przewijak i rama z prętami tworząca kojec zmieniały się w regał na zabawki oraz łóżko z zabezpieczeniem.

Meble szkolne

“Szkoła jest dla dzieci miejscem pracy, w którym spędza się poważną cześć swojego życia. (…) Toteż w przygotowaniu mebli szkolnych – zgodnie z potrzebami fizjologii i zdrowia dziecka współpracowaliśmy z licznymi placówkami naukowymi.”

Ze 133 projektów mebli szkolnych przygotowanych przez Marię Chomentowską wyprodukowane zostały 53. Mimo swej ergonomiczności, funkcjonalności nie przyjęły się w polskiej szkole.

Meble szkolne

Maria Chomentowska

Meble szkolne

Maria Chomentowska

Maria Chomentowska dwukrotnie otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości – w 1957 i 1969 roku. Jej meble wielokrotnie były częścią różnorodnych wystaw w kraju. Do najważniejszych należy II Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Zdobniczej w Warszawie (1957) oraz Ekspozycja Mebli Szkolnych w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie (1965, 1966). W 1961 roku wzięła udział w Triennale Sztuki Użytkowej w Mediolanie.

Czytaj również

Wymarzony dom Barbie
12 miesięcy temu
Jaką pościel dla dziecka wybrać? Na co zwrócić uwagę?
12 miesięcy temu
Jaką komodę do salonu wybrać? Inspiracje i aranżacje Euforma
12 miesięcy temu
Lot w kosmos: space age
1 rok temu
Agnieszka Krajewska
10 trendów na 2023 od marki Vank
1 rok temu
vank
Euforma: Bestsellerowe stoły i krzesła
1 rok temu