Wizjonerskie cudo

Regał o zmiennych wysokościach

Kontynuujemy naszą podróż po Ikonach Polskiego Designu. W tym tygodniu szczególną uwagę poświęcamy regałowi o zmiennych wysokościach – projektowi autorstwa Rajmunda Teofila Hałasa. Rajmund Hałas uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich designerów. Wydaje się, że o jego życiu nie mógł zadecydować przypadek – urodził się w 1925 roku w rodzinie od pokoleń związanej ze stolarstwem.

Już w połowie XIX wieku, w rodzinnej Krobi, pradziadek artysty prowadził zakład stolarski, a jego ojciec rozbudował go i przekształcił w fabrykę zaopatrującą mieszczan, okolicznych rolników oraz dwory w unikatowe meble pochodzące wprost spod ręki Hałasów. Nie dość, że meblami pochodzącymi z rodzinnej fabryki Rajmunda Hałasa wyposażono m. in. Pałac książąt Czartoryskich w Rokosowie, to także eksportowano je do Berlina i Wiednia. Sam Rajmund nie tylko pracował w zakładzie ojca, ale także uczęszczał do w Gimnazjum Stolarsko-Rzeźbiarskiego, a krótko po II Wojnie Światowej zdał egzamin na mistrza stolarskiego. Posiadając ekspercką wiedzę i umiejętności, rozpoczyna studia w Poznaniu na PWSSP, z którą poza roczną współpracą z warszawską ASP, zwiąże się do końca życia

Pałac książąt Czartoryskich

Rokosowo

Pałac książąt Czartoryskich

Rokosowo

Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

im. magdaleny Abakanowicz

Rajmund Teofil Hałas

Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

im. magdaleny Abakanowicz

Rajmund Teofil Hałas

Regał o zmiennych wysokościach powstaje w czasie pracy Hałasa w Zjednoczeniu Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu, gdzie kierował w latach 1956–69 Pracownią Projektowania Mebli. W tym samym czasie  – 1960 roku – wraz z Czesławem Kowalskim (współtwórcą słynnych mebli Kowalskich i pierwszej polskiej meblościanki), Leonardem Kuczmą i Januszem Różańskim zakłada grupę „Koło”, dzięki której w stolicy Wielkopolski zaczynają odbywać się Międzynarodowego Triennale Mebli w Poznaniu. Jego talent i działania zostają dostrzeżone –  połowie lat 60., wyjeżdża do Helsinek w ramach stypendium ONZ, gdzie poznaje Alvara Aalto.

Polskie wzornictwo, oprócz nowatorskich projektów zawdzięcza Rajmundowi Teofilowi Hałasowi wiele również w obszarach kształcenia przyszłych projektantów: dzięki jego staraniom w 1971 roku na macierzystej uczelni profesora, dzisiejszym Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, powołano Katedrę Wzornictwa Przemysłowego PWSSP. Z zaangażowaniem kształcił tam studentów jako profesor sztuk plastycznych, zarażając ich miłością do designu i szacunkiem do rzemiosła w trzech pracowniach Katedry Designu, a także wykładał historię architektury i designu.

Komplet stołowy typ 1026

1961–1962, katalog mebli

Komplet stołowy typ 1027

1961–1962, katalog mebli

Komplet stołowy typ 1026

1961–1962, katalog mebli

Komplet stołowy typ 1027

1961–1962, katalog mebli

Komplet stołowy typ 1026

ilustracja na kalce

Komplet stołowy typ 1026

ilustracja na kalce

Komplet kombinowany typ 1329

proj. 1956, prod. Bydgoskie Fabryki Mebli, lata 60.

Komplet kombinowany typ 1329

proj. 1956, prod. Bydgoskie Fabryki Mebli, lata 60.

Komplet jadalniany T-H-1001, zrealizowany jako komplet stołowy typ 1027

projekt na kalce, 1958;

Komplet jadalniany T-H-1001, zrealizowany jako komplet stołowy typ 1027

projekt na kalce, 1958;

Jednak w szerokiej świadomości Rajmund Teofil Hałas został zapamiętany jako twórca nowatorskich projektów mebli. I właśnie spod jego ręki, na ukochanej desce kreślarskiej, w u progu lat 60. rodzi się projekt  genialny – regał o zmiennych wysokościach. Jak sama nazwa wskazuje, wysokość regału jest regulowana tak, żeby dostosować się do wnętrza i potrzeb oraz preferencji właściciela mebla. W tym celu zastosowano innowacyjne łączenie dębowych litych półek za pomocą wykonanych ze stali nierdzewnej klamer. Pozwala to na dowolną konfigurację półek – zarówno w pionie jak i poziomie. W zależności od wizji właściciela, regał może być meblem wolnostojącym, albo przylegającym do ściany. Najważniejsza pozostaje jednak prostota montażu, w której zawiera się cały geniusz mebla. Do połączenia półek klamrami i ustawienia ich wysokości nie potrzebne są żadne narzędzia, a cały proces zajmuje zaledwie kilka minut. Jednocześnie, niezależnie od ustawionej wysokości, mebel jest w pełni stabilny i funkcjonalny.

Regał o zmiennych wysokościach

regał

Regał o zmiennych wysokościach

regał

Regał o zmiennych wysokościach

regał

Regał o zmiennych wysokościach

regał

Regał o zmiennych wysokościach

instrukcja użytkowania

Regał o zmiennych wysokościach

instrukcja użytkowania

Regał o zmiennych wysokościach

zdjęcia archiwalne

Regał o zmiennych wysokościach

detale

Regał o zmiennych wysokościach

detale

Pomimo, że projekt regału powstał w 1959 roku, na swój debiut komercyjny musiał czekać aż do 2013 roku. Wówczas projekt został wskrzeszony i wprowadzony do komercyjnej sprzedaż przez pasjonatów z nowymodel.org..  Jak sami o sobie mówią, to zespół pasjonatów, który pragnie dopisać ciąg dalszy wspaniałej historii polskiego wzornictwa. Stworzona w tym celu organizacja nowymodel.org wdraża do produkcji wybrane projekty nowoczesnych mebli autorstwa najciekawszych polskich projektantów. Co ważne przywraca także do życia meble zaprojektowane przez wybitnych twórców w przeszłości. W ten sposób obiekty, które nigdy dotąd nie były produkowane lub zostały zapomniane, dziś  znów mogą funkcjonować jako klasyki wzornictwa, również komercyjnie.

O geniuszu regału o zmiennych wysokościach świadczą zdobyte przez niego nagrody. W roku 2014 mebel zdobył nagrodę MUST HAVE na Łódź Design Festival, a dwa lata później został finalistą w konkursie Dobry Wzór 2016 Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Dodatkowo Regał o zmiennych wysokościach jest zarejestrowanym wzorem wspólnotowym, objętym ochroną we wszystkich krajach Unii Europejskiej.

Czytaj również

Wymarzony dom Barbie
12 miesięcy temu
Jaką pościel dla dziecka wybrać? Na co zwrócić uwagę?
12 miesięcy temu
Jaką komodę do salonu wybrać? Inspiracje i aranżacje Euforma
12 miesięcy temu
Lot w kosmos: space age
1 rok temu
Agnieszka Krajewska
10 trendów na 2023 od marki Vank
1 rok temu
vank
Euforma: Bestsellerowe stoły i krzesła
1 rok temu